تفاوت رزین‌های کاتیونی و آنیونی
تفاوت رزین‌های کاتیونی و آنیونی
رزین‌های کاتیونی و آنیونی به دو دسته قوی وضعیف تقسیم می‌شوند. به عبارت دیگر :
الف) رزین‌های کاتیونی قوی
ب) رزین‌های کاتیونی ضعیف
-
رزین‌های آنیونی
الف) رزین‌های آنیونی قوی
ب) رزین‌های آنیونی ضعیف
رزین‌های قوی توانایی بیشتری در تبادل یون دارند.
حال آنکه رزین‌های ضعیف دارای توانایی کمتری برای تبادل یون هستند.
به علاوه رزین‌های قوی ظرفیت کمتری برای تبادل یون دارند.
گاهی اوقات ظرفیت تبادل یونی رزین‌های ضعیف تا دو برابر رزین های قوی است.
همچنین هر دو رزین قوی و ضعیف، پس از مدتی استفاده نیاز به احیا دارند. اما رزین‌های ضعیف برای احیا و به کارگیری مجدد نیاز به استفاده کمتری از مواد شیمیایی دارند.
لازم به ذکر است برای احیای رزین کاتیونی چه قوی و چه ضعیف باید از اسید سولفوریک استفاده کرد.
اما برای احیای رزین آنیونی عمدتا از هیدروکسید کربن استفاده می‌شود.
تفاوت رزین‌های کاتیونی و آنیونی
تفاوت رزین‌های کاتیونی و آنیونی در حذف کاتیون‌ها و آنیون‌های موجود در آب می‌باشد. تبادل‌های رزین‌های کاتیونی با کاتیون‌های موجود در آب همچون کلسیم، منیزیوم، پتاسیم ،آهن و… است که بر اساس روش احیا رزین و رقابت کاتیون‌ها برای واکنش با رزین‌های کاتیونی تعیین می‌گردد. تبادل رزین‌های آنیونی با آنیون‌های موجود در آب همچون سولفات ، کلراید ، نیترات و … می‌باشد.
در موارد خاص می‌توان یک یون کم متقاضی را به یک کمپلکس چند ظرفیتی تبدیل کرد که بسیار مورد تمایل رزین می‌باشد. بنابراین می‌توان تبادل یونی را به عنوان یک فرآیند مناسب آلودگی زدایی به کار برد. به عنوان مثل حذف UO2 از محلول‌های اسیدی معمولا غیر عملی است چون کاتیون‌های چند طرفیتی آهن و آلومینیوم به شدت با آن رقابت می‌کنند.
در عین حال UO2 می‌تواند در چند مرحله با سولفات، کمپلکس‌های آنیونی تشکیل دهد.
تفاوت در عملکرد
تفاوت رزین‌های کاتیونی و آنیونی باعث تفاوت در عملکرد و جوانب اقتصادی رزینی که یون مبادله می‌کند و نیز به مقدار ماده مورد نیاز برای احیا بستگی دارد. چون تبادل بر اساس اکی والان در لیتر حجم بیان می‌شود، در بعضی موارد ظرفیت بر اساس کیلو گرم کربنات کلسیم در واحد حجم بستر یا جرم یون‌ها در واحد حجم بستر بیان کرده‌اند. به طور مشابه مقدار یون‌های که باید از فاضلاب حذف شود، بر اساس اکی والان در لیتر فاضلابی که باید تصفیه شود بیان می‌شود.
تفاوت در مقدار ماده احیا کننده
دیگر تفاوت تفاوت رزین کاتیونی و آنیونی تفاوت در مقدار ماده احیا کننده و ظرفیت عملیاتی بستر است که در یک مبدل با بستر ثابت، ارتباطی بین ظرفیت عملیاتی بستر و مقدار ماده احیا کننده مصرفی وجود دارد. مصرف رزین به صورت نسبت مقدار یون حذف شده در حین تصفیه به کل یونهایی که می‌تواند در راندمان ۱۰۰ درصد حذف بیان شود. راندمان ماده احیا کننده، مقدار یون حذف شده از رزین در مقایسه با یون موجود در حجم ماده احیا کننده مورد استفاده است. مصرف رزین با کاهش راندمان ماده احیا کننده افزایش می‌یابد. شکل منحنی ها بسته به تفاوت رزین آنیونی و کاتیونی و غلظت ماده احیا کننده مورد استفاده تغییر می‌کند.